Q&A

Do takiego przypadku zawsze należy podejść indywidualnie. Nie może być mowy o żadnym automatyzmie, tj. każdorazowym zaliczeniu lub przeciwnie – braku zaliczenia zawyżonej ceny oferty do średniej arytmetycznej złożonych ofert.

W przypadku opisanym w pytaniu pomocny może być wyjątek opisany w art. 224 ust. 2 pkt 1) Pzp, zgodnie z którym Zamawiający nie zwraca się o udzielenie wyjaśnień, jeżeli rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia.

Podstawa prawna:

Art. 224 ust. 2 pkt 1) Pzp

Szczegółowe zestawienie kosztów Wykonawcy, które ujął w oferowanej cenie ryczałtowej, będzie prawidłowe, jeżeli z tego zestawienia będą wynikać co najmniej okoliczności, o których mowa w art. 224 ust. 3 pkt 4) i 6) ustawy Pzp, tj.:

1. zgodność z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r., poz. 2177 oraz z 2019 r. poz. 1564) lub przepisów odrębnych właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie,

2. zgodność z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego, obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie.

Wykonawca składając wyjaśnienia może skutecznie powołać się na dodatkowe przesłanki kształtujące cenę, inne niż wynikające z wezwania Zamawiającego.

Jeżeli chodzi o porównanie ceny oferty do szacowania, porównywalna może być zarówno wartość całej oferty, jak i wartość jej poszczególnych składników cenotwórczych, na które powołuje się Wykonawca.

Podstawa prawna:

Art. 224 Pzp

Błąd rachunkowy w wyjaśnieniach składnych w odpowiedzi na wezwania do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny nie stanowi podstawy do odrzucenia oferty.

Jeżeli składane przez Wykonawcę wyjaśnienia nasuną nowe wątpliwości związane z ceną oferty lub przykładowo – w treści wyjaśnień dojdzie do błędu rachunkowego, wówczas należałaby rozważyć możliwość wezwania do złożenia wyjaśnień w tym zakresie lub uszczegółowienia pierwotnych wyjaśnień.

Podstawa prawna:

Art. 226 Pzp

Art. 224 Pzp

Ze względu na ekonomikę postępowania w sytuacji, w której oferta i tak podlega odrzuceniu, można odstąpić od wezwania do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny.

Wymaga jednak podkreślenia, że żaden przepis ustawy Prawa zamówień publicznych nie zawiera wyłączenia możliwości stosowania art. 224 Pzp. Takie rozwiązanie przyjęto wyłącznie przez analogię do art. 128 ust. 1 Pzp, zgodnie z którym nie wzywa się do złożenia, poprawienia lub uzupełnienia oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1, podmiotowych środków dowodowych, innych dokumentów lub oświadczeń składanych w postępowaniu, jeżeli wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo oferta Wykonawcy podlegają odrzuceniu bez względu na ich złożenie, uzupełnienie lub poprawienie, lub zachodzą przesłanki unieważnienia postępowania.

Podstawa prawna:

Art. 224 Pzp

Zgodnie z brzmieniem art. 224 ust. 1 Pzp Zamawiający żąda od Wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny, kosztu lub ich istotnych części składowych. Aby wyjaśnienia Wykonawcy były skuteczne, nie mogą być gołosłowne i powinno się poprzeć je dowodami. Należy jednak pamiętać o tym, że kalkulacja własna Wykonawcy lub wyliczenie kosztów pracy również mogą być dowodem – niezależnie od tego, czy stanowią one odrębny od wyjaśnień dokument, czy też ich fragment.

Podstawa prawna:

Art. 224 ust. 1 Pzp

Zgodnie z art. 224 ust. 1 Pzp, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów, Zamawiający żąda od Wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych.

To Wykonawca, jako strona postępowania, składając wyjaśnienia powinien wskazać swój zysk przy realizacji zamówienia. Również Wykonawca powinien wykazać, że cena jego oferty nie jest rażąco niska. Elementem wyjaśnień Wykonawcy może być oczywiście oferta podwykonawcy na realizację fragmentu przedmiotu zamówienia, ale zgodność ceny oferty lub jej istotnych części składowych

z szeroko rozumianymi przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego wykazuje zawsze Wykonawca.

Z uwagi na powyższe, żądanie przez Zamawiającego wykazania dowodów oraz całkowitej kalkulacji

i pokazania zysku od podwykonawcy, który będzie brał udział w zamówieniu, jest przekroczeniem uprawnień Zamawiającego wynikających z treści art 224 Pzp.

Podstawa prawna:

Art. 224 ust 1 Pzp

W postępowaniach, w których przewidziano akcję elektroniczną, wyjaśnienia w zakresie ceny oferty mogą być składane zarówno względem ceny oferty zaoferowanej przed, jak i po aukcji.

Podstawa prawna:

Art. 224 Pzp

Wyjaśnienia ceny oferty mogą stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa. Aby tak było, Wykonawca wraz z przekazaniem takich informacji musi wskazać informacje objęte tajemnicą i zastrzec, że nie mogą być one udostępniane, a także bezwzględnie wykazać, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.

Należy pamiętać o tym, żeby uzasadnienie zastrzeżenia oddzielić od samych wyjaśnień, bowiem samo uzasadnienie będzie jawne.

Zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji: „Przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się:

1. informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą,

2. które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób,

3. o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności.”

W uzasadnieniu zastrzeżenia ww. elementy trzeba wprost opisać, a same uzasadnienie należy poprzeć dowodami.

Podstawa prawna:

Art. 18 ust. 3 Pzp

Art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

Wyjaśnienia rażąco niskiej ceny dla swojej skuteczności nie muszą być podpisane podpisem kwalifikowanym, podpisem osobistym lub podpisem zaufanym. Wyjaśnienia powinny zostać złożone pisemnie.

Przez pisemność, zgodnie z art. 7 pkt 16) Pzp, rozumie się sposób wyrażenia informacji przy użyciu wyrazów, cyfr lub innych znaków pisarskich, które można odczytać i powielić, w tym przekazywanych przy użyciu środków komunikacji elektronicznej. Oznacza to, że dla skuteczności formy złożonych wyjaśnień wystarczające będzie ich przekazanie przy użyciu środków komunikacji elektronicznej. Ważne, by możliwym była identyfikacja Wykonawcy.

Podstawa prawna:

Art. 63 Pzp

Art. 7 pkt 16) Pzp

§2 ust. 2 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie.

Jeżeli w zakresie ceny oferty zachodzi przesłanka kwotowa, o której mowa w art. 224 ust. 2 Pzp, co do zasady Zamawiający ma obowiązek wezwać Wykonawcę do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny.

Przykładowo: Jeżeli Wykonawca „X” świadczy daną usługę na rzecz Zamawiającego za 150 000,00 zł

i na taką też kwotę złożył ofertę, a w postępowaniu wpłynęły jeszcze 3 inne oferty z cenami oscylującymi na poziomie około 260 000,00 zł, nie można wykluczyć, że Wykonawca X zaoferował cenę nierynkową lub osoby wykonujące zamówienie nie będą otrzymywały wynagrodzenia zgodnego

z przepisami ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Ponadto bardzo rzadko zdarza się, że 2 postępowania obejmują identyczny przedmiot zamówienia. Stąd też Zamawiający każdorazowo powinien przeanalizować prawidłowość wyliczenia ceny, biorąc pod uwagę konkretny przedmiot zamówienia, który ma zostać zrealizowany w precyzyjnie określonych warunkach.

Oczywiście w tym zakresie aktualny pozostaje wyjątek wynikający z treści samego przepisu. O tym, czy rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia, powinien jednak każdorazowo decydować Zamawiający.

Podstawa prawna:

Art. 224 ust. 2 pkt 1) Pzp

Podczas składania wyjaśnień Wykonawcy powinni skupić się na szczegółowym wyjaśnieniu wszystkich opisanych w wezwaniu wątpliwości Zamawiającego oraz przedstawieniu dowodów na ich poparcie. Jeżeli przedmiotem zamówienia są roboty budowane lub usługi, należy pamiętać, aby wyjaśnienia obejmowały swoim zakresem co najmniej okoliczności opisane w art. 224 ust. 3 pkt 4) i 6) Pzp. W treści wyjaśnień należy więc odnieść się do kosztów z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego. Ponadto składając wyjaśnienia należy pamiętać o tym, że ich głównym celem jest rozwianie wątpliwości Zamawiającego i wykazanie, że za zaoferowaną cenę możliwe jest wykonanie zamówienia zgodnego z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia oraz w sposób gwarantujący osiągnięcie zysku. W treści składanych wyjaśnień należy ten zysk zatem wskazać.

Niestety wskazanie przykładowych wyliczeń w oderwaniu od konkretnego stanu faktycznego nie jest możliwe. Wyjaśniając cenę oferty należy każdorazowo wskazać i opisać okoliczności właściwe dla danego postępowania oraz oferowanego przedmiotu zamówienia.

Podstawa prawna:

Art. 224 Pzp

Odpowiedź na powyższe pytanie zależy od treści samych wyjaśnień.

Jeżeli w wyjaśnieniach Wykonawca wskazuje na upusty lub rabaty, które posiada w hurtowniach, pozwalające na obniżenie cen jednostkowych oferowanych produktów, należy przedłożyć dokument potwierdzający ten fakt.

Jeżeli przy realizacji elementu przedmiotu zamówienia Wykonawca zamierza korzystać ze świadczeń realizowanych przez podwykonawców, należy złożyć ich oferty lub cenniki, zgodnie z którymi świadczenia te zostaną wykonane.

Jeżeli natomiast Wykonawca wykazuje:

• zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r., poz. 2177 oraz z 2019 r. poz. 1564) lub przepisów odrębnych właściwych dla spraw, z którymi związane jest realizowane zamówienie,

• zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie,

nieodzownym będzie wskazanie wysokości tych kosztów, np. poprzez złożenie listy płac, oświadczenia w zakresie wysokości wynagrodzenia osób, które będą wykonywać zamówienie lub szczegółowego wyliczenia w tym zakresie.

Podstawa prawna:

Art. 224 ust. 2 pkt 1) Pzp

Z treści art. 455 ust. 1 pkt 3) i 4) Pzp wynika, że wzrost ceny spowodowany każdą kolejną zmianą nie może przekraczać odpowiednio 50% wartości pierwotnej umowy. Podobną regulację znajdziemy w art. 455 ust. 2 Pzp.

Z treści tego przepisu wynika, że dopuszczalne są również zmiany umowy bez przeprowadzenia nowego postępowania o udzielenie zamówienia, których łączna wartość jest mniejsza niż progi unijne oraz jest niższa niż 10% wartości pierwotnej umowy, w przypadku zamówień na usługi lub dostawy, albo 15% w przypadku zamówień na roboty budowlane, a zmiany te nie powodują zmiany ogólnego charakteru umowy.

Oznacza to, że wartość zmiany liczona jest od wartości pierwotnej umowy, zatem od sumy ceny obejmującej zamówienie podstawowe oraz zamówienie w ramach opcji. Pamiętajmy jednak, że opcja stanowi uprawnienie zamawiającego, z którego może, ale nie musi on skorzystać (nie jest źródłem zobowiązań zamawiającego w momencie udzielania zamówienia).

W związku z tym w przypadku zastosowania opcji polegającej na rozszerzeniu lub zwiększeniu zakresu zamówienia zalecane jest liczenie wartości zmian odpowiednio dla zamówienia podstawowego od wartości pierwotnej umowy dotyczycącej zamówienia podstawowego, a dla opcji od wartości pierwotnej umowy dotyczycącej opcji.

Podstawa prawna:

Art. 441 Pzp

Art. 445 Pzp

Jeżeli Wykonawca złoży dokumenty wcześniej niż w wyznaczonym w wezwaniu terminie, czyli de facto sam sobie ten termin skróci, a jednocześnie w treści pisma przewodniego lub np. w treści wiadomości e-mail nie wskaże, że uzupełnienie będzie składane w kilku wiadomościach lub np., że oczekuje na wydanie np. referencji, które zostaną dosłane w późniejszym terminie (ale oczywiście w terminie wyznaczonym w wezwaniu), dokumenty przekazane Zamawiającemu w późniejszym terminie nie powinny być traktowane jako jedno uzupełnienie.

Przyjęcie dokumentów składanych „na raty” może wzbudzać podejrzenia, że Zamawiający skontaktował się z Wykonawcą np. telefonicznie i przypomniał o konieczności dosłania brakujących dokumentów - co z kolei będzie naruszeniem zasady równego traktowania Wykonawców. Jeżeli jednak w treści wezwania Zamawiający ureguluje tę kwestię, np. poprzez pouczenie, że „Do oceny uzupełnienia Zamawiający przystąpi
nie wcześniej niż po upływie wyznaczonego terminu, co oznacza, że w przypadku składania uzupełnienia w kilku odrębnych wiadomościach będą one oceniane łącznie” i zasada będzie obowiązywać wszystkich wykonawców, wówczas będzie możliwe traktowanie uzupełnienia złożonego w częściach jako całości.

Podstawa prawna:

art. 128 ust 1 Pzp

Odpowiedź Wykonawcy na wezwanie z art. 128 ust. 4 Pzp należy traktować jak wyjaśnienia, również w sytuacji, kiedy jego fragmenty lub całość wyjaśnienia zostały przesłane w formie wykazów. Jeżeli zatem wyjaśnienia rozumiane powyższy w sposób nie rozwiewają wątpliwości Zamawiającego, rekomenduje się wezwanie Wykonawcy na podstawie art. 128 ust. 1 Pzp o nowy podmiotowy środek dowodowy.

Jeżeli jednak Zamawiający nadal widzi możliwość wyjaśniania złożonych dokumentów, to ustawa Pzp nie zabrania wielokrotnego wyjaśniania ich treści, o ile nie będzie to mogło być potraktowane jako kolejne z rzędu uzupełnienie.

Podstawa prawna:

art. 128 ust 1 Pzp

art. 128 ust 4 Pzp

Jeżeli podmiotowy środek dowodowy został złożony w odpowiedzi na wezwanie z art. 274 ust. 2 Pzp lub odpowiednio na podstawie art. 126 ust. 2 Pzp, art. 274 ust. 1 Pzp lub art. 126 ust. 1 Pzp nie znajdzie zastosowania, w zakresie tych podmiotowych środków dowodowych.

Podstawa prawna:

art. 126 ust 2 Pzp

art. 274 ust 2 Pzp

art. 126 ust 1 Pzp

art. 274 ust 1 Pzp

Zgodnie z art. 117 ust. 4 Pzp w przypadku, o którym mowa w ust. 2 i 3 tego przepisu, wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia dołączają odpowiednio do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo do oferty oświadczenie, z którego wynika, które roboty budowlane, dostawy lub usługi wykonają poszczególni wykonawcy. Z zacytowanego przepisu wynika, że w przypadkach w nim określonych złożenie oświadczenia następuje wraz z wnioskiem o dopuszczanie do udziału w postępowaniu lub z ofertą. Jeżeli postępowanie prowadzone jest w trybie podstawowym, zamawiający bada m.in. spełnienie warunków udziału w postępowaniu przez wszystkich wykonawców na podstawie oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1 Pzp. W związku z tym, że oświadczenie z art. 117 ust. 4 Pzp dotyczy spełnienia warunków udziału w postępowaniu przez wykonawców składających ofertę wspólną, również na tym etapie postępowania zamawiający ma obowiązek weryfikacji faktu złożenia tego oświadczenia przez wszystkich wykonawców.

Również w postępowaniach o udzielenie zamówienia klasycznego, których wartość jest równa lub przekracza progi unijne (postępowanie unijne), wykonawcy składający ofertę wspólną zobowiązani są do złożenia oświadczenia. W sytuacji, gdy przewidziano w SWZ lub ogłoszeniu procedurę odwróconą, uregulowaną w art. 139 Pzp, zamawiający najpierw będzie badał i oceniał oferty, a następnie dokona kwalifikacji podmiotowej wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona w zakresie spełniania warunków udziału w postępowaniu, w tym również prawidłowości złożenia oświadczenia z art. 117 ust. 4 Pzp. Jeżeli zamawiający nie zastosuje procedury odwróconej, podobnie jak w postępowaniach krajowych, oświadczenie z art. 117 ust. 4 Pzp, będzie badane w stosunku do wszystkich wykonawców, którzy złożą wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub ofertę.

Podstawa prawna:

• Art. 117 ust. 4 Pzp

Zgodnie z argumentacją wskazaną w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 28 czerwca 2021 r. (KIO 1586/21, KIO 1587/21), do uzupełnienia oświadczenia z art. 117 ust. 4 ma zastosowanie art. 128 ust. 1 Pzp.

Izba wskazała, że „obaj wykonawcy nie zastosowali się do dyspozycji art. 117 ust. 4 Pzp i nie złożyli stosownych oświadczeń wraz z ofertami, mimo, że w świetle przytoczonych przepisów byli do tego obowiązani. Wbrew twierdzeniu Odwołujących nie obligowało to Zamawiającego do natychmiastowego odrzucenia ofert Konsorcjum oraz Przystępującego. O ile oświadczenie powinno być złożone razem z ofertą to nie oznacza to, że nie podlega ono uzupełnieniu. Oświadczenie jest powiązane z wykazaniem spełniania warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia przez co najmniej jednego z wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia. Skoro dopuszczalne w świetle art. 128 ust. 1 Pzp jest uzupełnienie lub poprawa złożonych dokumentów na potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu to oświadczenie wskazane w art. 117 ust. 4 Pzp również należy traktować jako uzupełnialne.

Podstawa prawna:

• Art. 117 ust. 4 Pzp

Jeżeli warunek udziału dotyczy uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej, o których mowa w art. 112 ust. 2 pkt 2, oświadczenie z art. 117 ust. 4 Pzp będzie miało zastosowanie również do postępowań, których przedmiotem są dostawy. W postępowaniach, w których zamawiający określił warunki dotyczące wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia wykonawcy, oświadczenie z art. 117 ust. 4 Pzp będzie musiało być wymagane wtedy, gdy przedmiotem zamówienia są roboty budowlane lub usługi.

Podstawa prawna:

• Art. 117 ust. 4 Pzp

Ustawa Prawo zamówień publicznych w przypadku wspólników spółki cywilnej, których należy utożsamiać z wykonawcami składającymi ofertę wspólną, nie różnicuje obowiązku złożenia oświadczenia z art. 117 ust. 4 Pzp od faktu, czy wspólnicy ci prowadzą działalność gospodarczą wyłącznie w ramach spółki cywilnej, czy również poza nią. Mając na uwadze powyższe, oświadczenie z art. 117 ust. 4 Pzp musi zostać złożone w każdym przypadku, gdy ofertę składa spółka cywilna. Oświadczenie to może złożyć pełnomocnik ustanowiony na podstawie art. 58 ust. 2 Pzp.

Podstawa prawna:

• Art. 117 ust. 4 Pzp

Jeżeli ofertę złożą wykonawcy będący wspólnikami spółki cywilnej, w praktyce niemożliwą może być weryfikacja, które roboty budowlane, dostawy lub usługi wykonają poszczególni wykonawcy. Jeżeli wniosek o dopuszczenie do udziału lub ofertę będzie składała spółka cywilna, to uzasadnionym będzie wskazanie w oświadczeniu z art. 117 ust. 4 Pzp, że roboty budowlane, dostawy lub usługi wykonają wszyscy wykonawcy łącznie. W treści wzoru umowy warto zapisać, że roboty budowlane lub usługa będą realizowane zgodnie z treścią oświadczenia złożonego na podstawie art. 117 ust. 4 Pzp i przewidzieć konsekwencje w sytuacji, gdy umowa nie będzie realizowana zgodnie ze złożonym oświadczeniem.

Podstawa prawna:

• Art. 117 ust. 4 Pzp

Zgodnie art. 107 ust. 2 Pzp, jeżeli zamawiający wymaga złożenia przedmiotowych środków dowodowych, wykonawca składa je wraz z ofertą. W przypadku, gdy wykonawca nie złożył przedmiotowych środków dowodowych lub złożone przedmiotowe środki dowodowe są niekompletne, zamawiający wzywa do ich złożenia lub uzupełnienia w wyznaczonym terminie (o ile przewidziane jest to w ogłoszeniu o zamówieniu lub w dokumentach zamówienia).

Zasada ta nie ma zastosowania, jeżeli:

• przedmiotowy środek dowodowy służy potwierdzeniu zgodności z cechami lub kryteriami określonymi w opisie kryteriów oceny ofert;

• oferta podlega odrzuceniu, pomimo złożenie przedmiotowego środka dowodowego;

• zachodzą przesłanki unieważnienia postępowania.

Podstawa prawna:

• Art. 107 ust. 1-3 Pzp

Przedmiotowe środki dowodowe zostały zdefiniowane w art. 7 pkt 20) Pzp i są to środki służące potwierdzeniu zgodności oferowanych dostaw, usług lub robót budowlanych
z wymaganiami, cechami lub kryteriami określonymi w opisie przedmiotu zamówienia
lub opisie kryteriów oceny ofert, lub wymaganiami związanymi z realizacją zamówienia.

Ustawa nie zawiera katalogu przedmiotowych środków dowodowych, dlatego przedmiotowe środki dowodowe inne niż wskazane w art. 104 Pzp (etykiety) i art. 105 Pzp (certyfikaty) mogą odpowiadać oświadczeniom i dokumentom potwierdzającym spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez Zamawiającego, jeżeli są one niezbędne do przeprowadzenia postępowania. Należy pamiętać, że Zamawiający wskazuje wymagane przedmiotowe środki dowodowe (także ich formę) w ogłoszeniu o zamówieniu lub dokumentach zamówienia.

Podstawa prawna:

• Art. 7 Pkt 20) Pzp

• Art. 104 Pzp – art. 107 Pzp

W myśl  § 2 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie (Dz.U. z 2020 r., poz. 2452) informacje, do których zalicza się wniosek o wyjaśnienie treści SWZ, wykonawca sporządza w postaci elektronicznej, w formatach danych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 18 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne lub jako tekst, który wpisuje bezpośrednio do wiadomości przekazywanej przy użyciu środków komunikacji elektronicznej. Jeśli wykonawca przekazuje wniosek w postaci elektronicznej, to przekazuje go przy użyciu środka komunikacji elektronicznej wskazanego przez zamawiającego. Ustawodawca nie zastrzegł formy lub postaci elektronicznej dla takiej informacji. Zatem nie jest wymagane, aby wykonawca opatrywał wniosek podpisem zaufanym, osobistym lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Wykonawca powinien pamiętać o obowiązującej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pisemności, komunikacji przy użyciu wskazanych przez zamawiającego środków komunikacji elektronicznej i o użyciu przez niego środka do komunikacji, który umożliwi jego (podmiotu) identyfikację oraz ustalenie dokładnego czasu i daty odbioru.

Podstawa prawna:

• Art. 61 ust. 1 Pzp

• Art. 67 Pzp, § 2 ust. 2; § 3 ust. 1

• § 12 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie (Dz.U. z 2020 r., poz. 2452).

W postępowaniu o udzielenie zamówienia lub konkursie o wartości równej lub przekraczającej progi unijne wykonawca jest zobowiązany złożyć ofertę, pod rygorem nieważności, w formie elektronicznej z kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Natomiast w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub konkursie o wartości mniejszej niż progi unijne ofertę składa, pod rygorem nieważności, w formie elektronicznej lub w postaci elektronicznej opatrzonej podpisem zaufanym lub podpisem osobistym. Wykonawca po prawidłowym podpisaniu oferty szyfruje ją przy pomocy miniPortalu. Dopiero tak przygotowaną ofertę przesyła do zamawiającego za pomocą dedykowanych formularzy dostępnych na Platformie ePUAP. W „formularzu do złożenia, zmiany i wycofania oferty” wykonawca załącza wygenerowany przez miniPortal zaszyfrowany załącznik z podpisaną i zaszyfrowaną ofertą. W ostatnim kroku wykonawca może wysłać formularz bez podpisu lub z podpisem. Jeżeli użytkownik chce podpisać formularz może wybrać podpis zaufany lub certyfikat kwalifikowany. Należy jednak podkreślić, że wykonawca, który na tym etapie zdecyduje się na podpis bez wcześniejszego podpisania oferty, podpisuje wyłącznie formularz. Zatem jeśli wykonawca nie podpisał wcześniej swojej oferty tj. przed zaszyfrowaniem, to podpisując formularz nie podpisze jej. UZP w swojej opinii podkreślił, że cyt.: "(…) podpis na formularzu to jedynie funkcjonalność systemu ePuap, z której mogą, ale nie muszą skorzystać wykonawcy przekazujący ofertę przy pomocy tego systemu. Oznacza to, że podpis złożony jedynie na ww. formularzu nie może wywierać skutków w odniesieniu do złożonej za jego pomocą oferty wykonawcy. Oferta bowiem, zgodnie z art. 63 ustawy Pzp, a nie formularz elektroniczny za pośrednictwem którego jest przekazywana, musi zostać opatrzona właściwym podpisem."

Podstawa prawna:

• Art. 63 Pzp

• Więcej informacji w Instrukcji użytkownika dostępnej na stronie UZP, w e-zamówienia, miniPortal; [źródło: miniportal.uzp.gov.pl]; opinii UZP „Jak należy podpisać ofertę w postaci elektronicznej” [źródło: uzp.gov.pl]

Zasady udostępniania ofert zostały wskazane w art. 74 ust. 2 Pzp. Zamawiający mając na uwadze prymat zasady jawności prowadzonego postępowania, o której mowa w art. 18 ust. 1 Pzp może udostępnić ofertę (plik) niezwłocznie po otwarciu ofert, nie później jednak niż w terminie 3 dni od dnia otwarcia ofert, z uwzględnieniem regulacji określonej w art. 166 ust. 3 Pzp lub art. 291 ust. 2 Pzp. Zasada ta ma ograniczenie, co do danych ujawnionych wraz z ofertą, która wyrażona została w art. 74 ust. 3 i 4 Pzp.

Warto wskazać, że zgodnie z art. 74 ust. 4 Pzp udostępnienie danych w związku z udostępnieniem oferty ma zastosowanie do wszystkich danych (osobowych) za wyjątkiem danych, o których mowa w art. 9 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, ze zm.). Zaznaczyć należy, że numer PESEL i nr dowodu osobistego nie może być zakwalifikowany do kategorii danych wskazanych w art. 9 ust. 1 RODO (dane wrażliwe), dlatego podlegać będzie udostępnieniu. Dodatkowo trzeba wskazać, że nie zachodzą także przesłanki ograniczenia jawności, o których mowa w art. 18 ust. 3-6 Pzp.

Podstawa prawna:

• Art. 18 Pzp, art. 74 Pzp

• Art. 9 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku
  z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, ze zm.)

Analizując przepisy Pzp należy zwrócić uwagę na fakt, że ustawodawca posługuje się dwoma pojęciami: strona internetowa prowadzonego postępowania oraz strona internetowa zamawiającego. Nigdzie jednak nie zamieścił ich definicji. W tej części swz zawierającej dane identyfikujące zamawiającego oraz zamówienie, zamawiający zobowiązany jest zamieścić adres strony internetowej prowadzonego postępowania, na której udostępniane będą dokumenty bezpośrednio związane z postępowaniem w szczególności swz, zmiany i wyjaśnienia treści swz oraz inne dokumenty zamówienia. Ważne jest, aby podać dokładny adres strony internetowej (ścieżkę dostępu), pod którą udostępniane będą dokumenty zamówienia bezpośrednio związane z postępowaniem o udzielenie zamówienia, w celu zapewnienia wykonawcom łatwiejszego dostępu do ww. dokumentów. Co do zasady adres takiej strony będzie powiązany ze stroną, na której zamawiający będzie prowadził postępowanie, tj. z miniPortalem, platformą zakupową, czy też z BIP.

Obecnie miniPortal może być stroną prowadzonego postępowania w rozumieniu Pzp, gdyż istnieje możliwość zamieszczania tam dokumentów postępowania, przed otwarciem ofert informacji o kwocie, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia czy informacji z otwarcia ofert, o której mowa w art. 222 ust. 5 Pzp.

Podstawa prawna:

• Art. 134 ust. 1 pkt 1 i 2 Pzp

• Art. 281 ust. 1 pkt 1 i 2 Pzp