ABC zamówień publicznych

Rynek zamówień publicznych w Polsce

Zamówienia publiczne są jedną z najważniejszych form udziału sektora publicznego w polskiej gospodarce. Wśród zamawiających znajduje się blisko 34 000 podmiotów, zaś wartość zamówień udzielonych z roku na rok wzrasta, stanowiąc ponad 9% PKB (z opublikowanego sprawozdania Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o funkcjonowaniu systemu zamówień publicznych w 2018 r. rynek zamówień publicznych w 2018 roku był wart w Polsce 202,1 mld złotych, o 23% więcej niż w roku 2017).

Od początku roku 2020 w Biuletynie Zamówień Publicznych opublikowano ogółem niemalże 95 tysięcy ogłoszeń o zamówieniach, a ponad 37 tysięcy ogłoszeń o udzielonych zamówieniach i wynikach konkursu. W tym samym okresie polscy zamawiający w procedurach unijnych w bazie TED opublikowali ogółem niemalże 107 tysięcy ogłoszeń o zamówieniach i ponad 11 tysięcy ogłoszeń o udzieleniu zamówienia oraz wynikach konkursu.

Mając na uwadze skalę tego rynku, należy zauważyć, że z analiz Urzędu Zamówień Publicznych i Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości wynika niska konkurencyjność. Jest to jedna z największych bolączek, z którą zmaga się na rynek zamówień publicznych. Mała liczba ofert składanych w postępowaniach oznacza dla zamawiających mniejszą szansę na uzyskanie maksymalnej efektywności realizowanego zamówienia. Poznanie obowiązków i uprawnień uczestników rynku zamówień publicznych umożliwia skuteczne i konkurencyjne w przypadku zamawiających udzielanie zamówień, a w przypadku wykonawców skuteczne, na zasadach uczciwej konkurencji, równego traktowania i przejrzystości, ubieganie się o nie.

Otoczenie prawne

Regulację prawną, na której opiera się polski system zamówień publicznych, tworzy ustawa Prawo zamówień publicznych oraz wydane do niej akty wykonawcze. Od stycznia 2021 roku wchodzi w życie nowa Ustawa, która reguluje głównie kwestie formalno-proceduralne, w tym uprawnienia i obowiązki uczestników postępowań o udzielenie zamówień publicznych. Uzupełniają ją przepisy innych aktów normatywnych, w tym kodeksu cywilnego.

Nowa Ustawa wprowadza spójne i przejrzyste regulacje zawierające rozwiązania oparte na efektywności i transparentności udzielanych zamówień publicznych, uwzględniające jednocześnie rolę zamówień publicznych w kształtowaniu polityki państwa na rzecz wspierania innowacyjności i nowych technologii w zamówieniach publicznych, a także rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw.

Nowe rozwiązania wprowadzają:

• odrębną i elastyczną procedurę udzielania zamówień o wartości poniżej progów unijnych,

• możliwość negocjowania ofert w celu ich ulepszenia,

• jeden sąd właściwy do rozpoznawania skarg,

• obniżenie wysokości opłat sądowych

• nowe reguły dotyczące waloryzacji wynagrodzenia wykonawcy.

Istotną nowością jest również wprowadzenie do ustawy regulacji dotyczących postępowania koncyliacyjnego w przypadku sporów powstałych w trakcie realizacji umowy w sprawie zamówienia publicznego o dużej wartości.

Definicje