Najważniejsze zmiany w nowej ustawie Prawo zamówień publicznych – wywiad z Piotrem Pieprzycą

PZPgo: Nowa ustawa Prawo zamówień publicznych liczy ponad 600 artykułów. To trzykrotnie więcej niż w przypadku ustawy obecnie obowiązującej. Czy w takim wypadku możemy jeszcze mówić o nowelizacji, czy to już nowa ustawa?

Piotr Pieprzyca: W tym wypadku należy już mówić o nowej ustawie, bo oprócz olbrzymiej liczby nowych przepisów, jakie ustawa obejmuje, reguluje ona na nowo sposób prowadzenia postępowania, szczególnie w progu krajowym, czyli do progu stosowania dyrektywy unijnej. Tego wszystkiego będzie trzeba nauczyć się po prostu od nowa.

Skąd potrzeba zmian? Jakie były największe problemy związane z dotychczasową ustawą?

Ustawa, która obowiązuje obecnie, to ustawa z 2004 roku, czyli liczy ona już 16 lat. Ustanawiana ona była w zupełnie innych realiach gospodarczych oraz otoczeniu prawnym. Co trzeba podkreślić, była jednym z najczęściej nowelizowanych aktów w naszym systemie prawnym – było to skutkiem transpozycji dyrektyw unijnych oraz konieczności dostosowywania się do ich wymogów. Zarówno same przepisy, jak i późniejsze orzecznictwo pokazały, że ustawa powinna zostać zmieniona pod kątem dyrektywy unijnej, uporządkowania regulacji oraz wprowadzenia ugruntowanych linii orzeczniczych dotyczących poszczególnych rozwiązań w ramach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Zresztą, szerokie konsultacje ma etapie legislacyjnym dotyczące nowej ustawy Prawo zamówień publicznych pozwoliły zidentyfikować szereg problemów wymagających zmiany.

W jakim kierunku zmierzają zmiany? Co ma na celu nowa ustawa?

Ustawa ma na celu kompleksowe uregulowanie kwestii związanych z zamówieniami publicznymi, wprowadzenie rozwiązań, które poprawią ich przejrzystość i efektywność oraz zwiększą zainteresowanie tym tematem wśród wykonawców.

W nowej ustawie znacznie większy nacisk położono na kontakt zamawiającego z wykonawcą. Większy jest też udział elementów negocjacyjnych w procedurach. Obecna ustawa PZP nie ma wydzielonej części zamówień klasycznych poniżej i powyżej progów unijnych, a tryby i zasady udzielania zamówień krajowych właściwie nie różnią się od zamówień unijnych. W nowej ustawie proponuje się znaczące uproszczenie i uelastycznienie procedury udzielania zamówień poniżej progów unijnych m.in. poprzez zwiększenie autonomii zamawiającego w kształtowaniu procedury wyłonienia wykonawcy.

Nowa ustawa zwiększa również rolę planowania w zamówieniach publicznych poprzez wprowadzenie wymogów dotyczących analizy rynku przed wszczęciem postępowania unijnego.

O jakich 3 najważniejszych nowościach możemy mówić w kontekście nowej ustawy?

1. Wprowadzenie nowego trybu w postępowaniu krajowym. W przypadku zamówień klasycznych o wartości mniejszej niż progi unijne zamawiający publiczny będzie udzielał zamówienia w większości przypadków w trybie podstawowym.

2. Nowa ustawa wprowadza też pełną elektronizację zamówień publicznych: dotyczy to i małych, i dużych zamówień. Do tej pory elektronizacja dotyczyła tylko zamówień unijnych.

3. Inne podejście do terminu związania ofertą wykonawcy i możliwości wyboru oferty po upływie terminu związania. Mając na uwadze fakt, iż postępowania często trwają bardzo długo, rozwiązanie to pozwoli na wybór oferty za zgodą wykonawcy nawet po roku od dnia otwarcia ofert

Czy ustawa otwiera możliwości przed nowymi grupami zamawiających lub wykonawców?

W przypadku zamawiających w zasadzie nic się nie zmienia. Ta grupa została nieco inaczej zdefiniowana.

Jeśli chodzi o wykonawców – w ustawie pojawiają się tzw. zamówienia bagatelne, czyli te o wartości powyżej 50 000 zł, lecz nie większej niż 130 000 zł. Ogłoszenia o nich będą objęte obowiązkiem publikacji w Biuletynie Zamówień Publicznych, co ma na celu zwiększenie dostępności informacji dla wykonawców i zapewnienie pełnej przejrzystości działania zamawiających.

Jak dobrze przygotować się do zmian? Czy są one na tyle duże, że wymagają doszkalania pracowników?

Jak wspomniałem, mówimy o nowej ustawie, a zatem wielu rzeczy będziemy musieli uczyć się zupełnie na nowo. Myślę, że zamawiający przeprowadzi kalkulację, których postępowań przeprowadza najwięcej: krajowych czy unijnych i zdecyduje się doszkalać w tym, czego ma najwięcej.

Na pewno warto brać udział w szkoleniach, które pokażą prowadzenie postępowań, a nie skupią się na całej ustawie. Uczenie się samemu całej ustawy i wyławianie tego, co najważniejsze z ponad 600 artykułów, będzie bowiem niezwykle trudne.

Dziękujemy za rozmowę.